Zapisz się do Skarabeuszowego świata!
Odbierz bezpłatnego E-booka!
Dowiesz się:
jak wyliczyć swoje zapotrzebowanie kcal.
ile jeść białka
ile mitów jest wokół diety
jak twój organizm spala tkankę tłuszczową
jak zredukujesz stres i zapewnisz sobie profilaktykę przed bólem dzięki prostej praktyce jogi
otrzymasz bezpłatny plan treningowy
otrzymasz formatki do druku dziennika treningowego, planera posiłków i swojego celu!
Joga nie zawsze wyglądała tak, jak dziś – z matą, legginsami i playlistą z etnicznymi dźwiękami. Jej korzenie sięgają tysiące lat wstecz, do czasów, kiedy była praktyką ascetyczną, duchową i mocno związaną z filozofią życia. Pozwól, że zabiorę Cię w podróż w czasie, by zobaczyć, jak joga się zmieniała i jakie wątki z jej historii są nadal obecne na macie.
Pierwsze ślady praktyk przypominających jogę pojawiają się już w kulturze doliny Indusu (ok. 2500–1700 p.n.e.). Odkrycia archeologiczne pokazują postaci w pozycjach przypominających asany, co może sugerować, że już wtedy człowiek poszukiwał harmonii ciała i umysłu. Jednak prawdziwy przełom nastąpił wraz z tekstami Wedyjskimi (ok. 1500 p.n.e.), gdzie pojawiają się zalążki jogicznych koncepcji koncentracji i kontroli oddechu.
W Rigwedzie czy Upaniszadach odnajdujemy opisy medytacji, praktyk oddechowych i samodyscypliny. Szczególne znaczenie ma tu tekst Katha Upaniszad, w którym pojawia się porównanie ciała do rydwanu, umysłu do lejców, a duszy do pasażera. To metaforyczne podejście do jogi jako narzędzia ujarzmiania zmysłów i umysłu jest aktualne do dziś.
Przełomowy moment to II wiek p.n.e., kiedy Patańdżali spisał Jogasutry – jeden z najważniejszych traktatów klasycznej jogi. Opisał w nich tzw. ośmiostopniową ścieżkę (aṣṭāṅga yoga), która do dziś stanowi fundament wielu tradycji jogicznych:
Yama – etyka względem innych (np. niekrzywdzenie)
Niyama – etyka względem siebie (np. samodyscyplina)
Asana – pozycje ciała
Pranayama – kontrola oddechu
Pratyahara – wycofanie zmysłów
Dharana – koncentracja
Dhyana – medytacja
Samadhi – zjednoczenie, transcendencja
Ciekawostka: W Jogasutrach asana (pozycja ciała) oznaczała po prostu wygodne siedzenie do medytacji. O dynamicznych sekwencjach i „power jodze” nikt wtedy jeszcze nie słyszał.
W indyjskiej tradycji wykształciły się różne szkoły jogi – każda z nich kładła nacisk na inne aspekty praktyki:
Bhakti-joga – ścieżka oddania i miłości do boskości
Karma-joga – joga działania bez przywiązania do rezultatów
Jñāna-joga – ścieżka wiedzy i samopoznania
Rāja-joga – joga królewska, skupiona na kontroli umysłu
Hatha-joga – rozwinięta w średniowieczu, skupiona na ciele, oddechu i energii
To właśnie hatha-joga stała się podstawą współczesnej jogi fizycznej, szczególnie w wersji popularnej na Zachodzie.
Dopiero w XX wieku joga zaczęła przyjmować formę bardziej fizyczną. Pionierzy tacy jak T. Krishnamacharya, B.K.S. Iyengar czy Pattabhi Jois zaczęli integrować elementy gimnastyki, oddechu i filozofii w systematyczne metody nauczania. Ich uczniowie przenieśli jogę na Zachód, gdzie zyskała status zdrowotno-rekreacyjny.
Ciekawostka: Krishnamacharya był trenerem na dworze maharadży z Mysore, gdzie uczył dzieci jogi jako formy wychowania fizycznego – to tam narodziły się znane dziś sekwencje vinyasa.
Współczesna joga to patchwork: trochę filozofii, trochę fitnessu, mindfulness, oddech, duchowość. Choć wiele osób zaczyna ją praktykować dla kręgosłupa czy stresu, z czasem pojawia się naturalna potrzeba zgłębienia jej głębszych warstw.
Warto więc wiedzieć, że nawet najbardziej fizyczna praktyka ma korzenie w tysiącletniej tradycji samopoznania i pracy z umysłem.
The Yoga Sutras of Patanjali, tłum. Swami Satchidananda
Georg Feuerstein, The Yoga Tradition
Edwin F. Bryant, The Yoga Sūtras of Patañjali
James Mallinson, Mark Singleton, Roots of Yoga (Penguin Classics)
Bydgoszcz i okolice
Odwiedź mnie